POTULICE, tytuł: "Potulice 1941 - 1945"

LUTY 2011 r.

5. "Potulice 1941 - 1945"

Potulice - wieś w Polsce położona w województwie kujawsko-pomorskim, w gminie Nakło nad Notecią. Podczas II wojny światowej Potulice znalazły się w granicach Rzeszy; założono tu niemiecki obóz przesiedleńczy i obóz pracy Lebrechtsdorf. Obóz w został założony 1 lutego 1941 r. jako obóz zbiorczy dla polskich rodzin wysiedlanych z Pomorza, a następnie kierowanych na teren Generalnego Gubernatorstwa. Początkowo mieścił się w budynkach miejscowego folwarku. W okresie od jesieni 1941 r. do początku 1942 r. pełnił funkcję "wychowawczego" obozu pracy i rolę podobozu Stutthofu, a w styczniu 1942 r. został organizacyjnie usamodzielniony. W tym czasie rozpoczęto rozbudowę, która trwała aż do końca 1944 r. Od 1 września 1942 r. podporządkowano mu obozy Centrali Przesiedleńczej w Smukale i Toruniu. Szacuje się, że na terenie obozu przebywało około 25 tys. osób. Do obozu Niemcy kierowali wysiedlane rodziny polskie, których gospodarstwa zostały przekazane osadnikom niemieckim. Więźniowie obozu początkowo kierowani byli do prac w gospodarstwach rolnych i dużych zakładach przemysłowych na terenie okręgu Gdańsk - Prusy Zachodnie. Po rozbudowie obozu, na jego terenie powstawały także filie przedsiębiorstw przemysłowych. Na terenie obozu funkcjonował również wydzielony obóz dla dzieci ze wschodu (Ostjugendbewahrlager). W dniu 21 stycznia 1945 r. władze nienieckie zarządziły ewakuację i rozpoczęły niszczenie dokumentacji. Część zdjęć uratował Kazimierz Koperski, więzień obozów Stutthof i Lebrechtdorf (Potulice).