TUCHOLA, tytuł: "Rudzki Most"

CZERWIEC 2011 r.

9. TUCHOLA, tytuł: "Rudzki Most"

W dniach 24, 27 i 30 października oraz 2, 6 i 10 listopada 1939 roku (na początku okupacji niemieckiej) Niemcy dokonywali w okolicznych lasach masowych rozstrzeliwań Polaków, głównie inteligencji.

Tucholę zajęto 2 września 1939 r. Od 24 października wystąpiły mordy masowe, zorganizowane. Jedną z najbardziej ponurych stała się krwawa tragedia, która rozegrała się w Rudzkim Moście, gdzie z rąk oprawców, szczególnie paramilitarnej organizacji Selbstschutz zginęło kilkuset Polaków. Dokładną liczbę trudno dzisiaj ustalić. Różne źródła podają jedynie przybliżone dane. Po wojnie zdołano ustalić i odkryć 6 zbiorowych mogił. Jednak ustalenie dokładnej liczby zamordowanych na podstawie nie najlepiej zachowanych szczątków ofiar i być może nieznajomości lokalizacji wszystkich mogił było rzeczą niemożliwą. Z protokołów ekshumacyjnych sporządzonych w 1946r. przez Sąd Grodzki w Tucholi pod kierunkiem prezesa sądu Alfonsa Ligmanna wynika, że ofiar było 227.

Ekshumacje rozpoczęto 6 listopada 1946r. W dniu 19 listopada 1946r. nastąpiła eksportacja zwłok na barkach tucholan z miejsca straceń w lesie w Rudzkim Moście na pl. Wolności w Tucholi. Stąd po nabożeństwie żałobnym - następnego dnia wyruszył kondukt żałobny liczący kilka tysięcy osób, celem złożenia szczątków pomordowanych w krypcie Mauzoleum zbudowanego w Tucholi u zbiegu ulic Świeckiej i Chopina.